Een mismatch overbruggen... door diversiteit te integreren in het leerproces

Diversiteit loopt als een rode draad door onderwijsleerprocessen. Het is geen aparte onderwijsinhoud die je als een toevoegsel aan het curriculum kan zien. Leren omgaan met diversiteit is samen betekenis construeren door interactie met elkaar, tussen lerenden en tussen leerkracht en lerenden.

Een krachtige leeromgeving maakt dit mogelijk: een leeromgeving die participatie, betekenisgericht leren, levensechte contexten en zelfsturing stimuleert. Dit houdt in dat leerkrachten zich niet moeten blindstaren op één alleenzaligmakende leerstijl en verlangen dat lerenden zich daaraan aanpassen: door lerenden afwisselend bloot te stellen aan meerdere leermethoden krijgen ze meer kansen om een uitgebreider repertoire aan leervaardigheden en –strategieën te ontplooien (uit: de inspiratie uit het screeningsinstrument ‘Omgaan met diversiteit in de lerarenopleiding’) 

We gaan in op enkele subcompetenties uit screeningsinstrument ‘Omgaan met diversiteit in de lerarenopleiding’:

• Ga gericht op zoek naar vormen van diversiteit bij leerlingen en benut deze tijdens het leerproces. Observeer breed ( breed observeren Door breed te observeren leer je kijken naar het sociale gedrag van de lerende in verschillende situaties in de klas en in situaties buiten de klas die op het eerste zicht niets met schools leren te maken hebben. Zo blijf je alert voor de aanwezige diversiteit waar je in het didactisch handelen op kunt voortbouwen. ), zo kun je jongeren hun competenties zien, benutten, inzetten, versterken en verbreden doorheen het onderwijsleerproces. (Illustratie: Les 1: soms heeft een kind twee papa's. Uit: De Morgen, 14/11/2012)
• Maak tijd en ruimte vrij voor spontaan en informeel leren.
• Screen lesmaterialen op hun diversiteitsgehalte:
• • Parameters voor het screenen van leermiddelen op hun diversiteitsgehalte (Steunpunt Diversiteit en Leren).
  • Sierens, S. (2000). Wij Zij Ons. Aandachtspunten bij het opstellen van intercultureel deugdelijke leermiddelen. Universiteit Gent: Steunpunt Intercultureel Onderwijs.
  • Sierens, S; (2000). Us them ours / Wir sie unser - Aandachtspunten voor interculturele leermaterialen. Universiteit Gent: Steunpunt Intercultureel onderwijs.
• Zorg voor variatie in de didactische praktijk. Betrek jongeren actief, laat hen samenwerkend leren en geef hen verantwoordelijkheden tijdens het leerproces.
• Stimuleer uitdrukkelijk de eigen inbreng van leerlingen.
• Zorg voor differentiatie in de lespraktijk.
• • Bouw voldoende gradaties in zodat de angst om te falen kleiner wordt.
  • Geef leerlingen tips die aansluiten bij de diversiteit aan leerstijlen.
• Ga op zoek naar verbindingen tussen binnen- en buitenschoolse leerervaringen ( leeromgeving verbreden De potentiële diversiteit aan ervaringen, interesses, leefsferen en competenties die je bij de leerlingen kan aanboren, wordt veel groter als je het leren laat plaatsvinden in een authentieke context in confrontatie met 'echte' problemen, als je met verschillende klassen en leeftijdsgroepen kunt werken of als je de leer- en leefomgeving ook opentrekt tot buiten de school. ). Leer zaken aan waarvan de jongeren het ‘nut’ inzien door de link te leggen naar de praktische realiteit.
• • Vertrek vanuit levensechte opdrachten.
  • Zorg voor concreet materiaal.
  • Plan bezoeken in de buurt.
  • Speel in op herkenbare activiteiten uit hun leefwereld.
  • Besteed aandacht aan praktische zaken voor de toekomst waardoor hun zelfredzaamheid wordt vergroot.
• Evalueer breed en billijk ( breed evalueren Breed evalueren betekent dat leraren een waaier aan evaluatiestrategieën gebruiken die leerlingen de kans geven hun beheersing van de leerinhouden en competenties aan te tonen. ).