Meervoudige intelligentie en talenten
Het is van groot belang om uit te gaan van de sterktes van kleuters. Iedere kleuter heeft een talent. Dit werkt in tegen het deficitdenken dat enkel oog heeft voor de zogenaamde tekorten die kinderen uit achtergestelde milieus hebben tegenover kansrijke kinderen.
Een manier om naar talenten te kijken is het benaderen van kinderen vanuit hun meervoudige intelligentie. Zo onderscheidt Gardner 8 vormen van intelligentie. De vraag is dus niet ‘Hoe intelligent is een kleuter’ maar ‘Hoe is een kleuter intelligent’?
Bij het uitwerken van een BC (thema ) vertrek je eens niet van de verschillende hoeken in de klas, maar vanuit de verschillende intelligenties. Onder 'Aan de slag in de klas' vind je een aantal concrete ideeën om aan de slag te gaan met meervoudige intelligenties in de klas, in de hoeken en in de thema-uitwerking van een BC.
Het filmfragment van TV Klasse over Basisschool De Letterdoos gaat dieper in op meervoudige intelligenties van kinderen. Hoe ontdek je deze in de klas en hoe kan je kinderen hierin doen uitblinken? Je kan de werking met verschillende intelligenties makkelijk doortrekken naar de klaspraktijk. Concrete voorbeelden worden getoond in het filmpje.
De bronnenkaart verklaart de verschillende intelligenties. Op welke manieren kan een kind knap zijn? Lees de bronnenkaart om de 8 intelligenties van Gardner op te frissen.
Bronnenkaart De 8 intelligenties van Gardner bij kleuters
Leesvoer:
- Op zoek naar talent? Gebruik de 360° methode ( Klasse voor leraren, 2012 ).
- Talenten in het onderwijs...groen licht! Een roadmap als reisgids ( 2012 )
- Website 'Go 4 talent'.
Meervoudige intelligentie & leren IN diversiteit
Door de 6 didactische voorwaarden voor leren IN diversiteit te hanteren in je klas, kan je de meervoudige intelligenties van kleuters benutten:
- Veelzijdige & gevarieerde aanpak: bij het herhalen van een bepaalde activiteiten kan je bijvoorbeeld kiezen om te variëren in de vormen van herhaling. Een verhaal kan je eerst vertellen, dan herhalen via een poppenspel, daarna kunnen de kleuters het verhaal zelf vertellen of naspelen.
- Samenwerkend leren: in de kleuterklas is samenwerkend leren van groot belang. Hierdoor worden veel vaardigheden geoefend: beurt afwachten, interacties aangaan, samenspelen,… Nieuwe ideeën kunnen ontstaan dankzij samenspel. De verschillende intelligenties kunnen een aanvulling vormen op elkaar dankzij samenwerkend leren.
- Leeromgeving verbreden: authentieke contexten, verhalen, materialen zijn een grote meerwaarde in de klas. Kleuters moeten zich kunnen herkennen en identificeren met bepaalde personages uit een verhaal, voorwerpen herkennen, … Zeker in een diverse klas is het belangrijk aandacht te schenken aan herkenbare elementen voor alle kinderen. Dit betekent dat de leraar op zoek gaat naar zaken die voor hem of haar minder bekend zijn.
- Heterogene groepsvorming: door de verscheidenheid in de klassen, werk je automatisch in een heterogene groep. Hecht belang aan de samenstelling van de groepjes: laat zwakke kleuters samenspelen met een sterkere kleuter bij een bepaalde activiteit. Maak gebruik van de sterktes en zwaktes, van de heterogeniteit binnen de klasgroep!
- Breed observeren: je kan de intelligenties bij een kleuter ontdekken via observaties. Breed observeren zorgt ervoor dat je een volledig beeld van de kleuter in kaart brengt.
- Breed evalueren: in de kleuterklas wordt een kleuter niet beoordeeld op vlak van punten. De ontwikkelingsdoelen zijn na te streven, niet te bereiken, op het einde van een schooljaar. Kleuters moeten voldoende kansen krijgen te ontwikkelen en te groeien. Dit wordt in kaart gebracht via observaties. Dit betekent ook dat er samenwerking is met de voorschoolse opvang en het lager onderwijs om een breed beeld van de gehele ontwikkeling van het kind te kunnen krijgen.
We hebben een talentenrugzakje dat ze wekelijks met een andere kleuter meegeven. Daar zit een boekje en een klein beetje knutselmateriaal in. Dit wordt ook uitgelegd naar de ouders. Het is de bedoeling dat de kleuter toont wat hij/zij dit weekend heeft gedaan. Of een tekening maken. In het kringgesprek wordt er dan besproken wat het kind leuk vindt en wat hij/zij goed kan.
De talentenarchipel
Een belangrijk inzicht bij het uitgaan van de talenten en meervoudige intelligentie van kinderen: ieder kan iets! Of je nu kansarm, kansrijk, allochtoon of autochtoon bent heeft er niets mee te maken. Het gaat om het talent dat een kind heeft! Dit is dus zeer belangrijk bij kansarme kinderen. Op die manier kan je opnieuw gebruik maken van sterktes in plaats van zwaktes of tekorten. Diversiteit moet benutten worden in de klas.
Elk kind moet zichzelf kunnen zijn. Wij werken met de talentenarchipel op school. Elke maand hebben we een talententoonmoment. Dan mogen kinderen hun talenten tonen. In de klas krijgen ze de mogelijkheid om zich te ontplooien op alle vlakken. Elk kind heeft talenten. Op dat moment zijn kinderen heel fier op wat ze kunnen of graag doen. Elk kind wordt daar gewaardeerd om wat hij doet of kan, zo krijgen ze het gevoel dat ze iets waard zijn. Ik werkte vorig jaar een thema uit rond ‘talenten’. In dat thema waren ze vrij om elk talent te ontdekken op hun tempo en naar hun eigen keuze. Dan kregen ze een talentendiploma mee naar huis zodat ook hun ouders zagen wat ze goed kunnen in de klas.
De talentenarchipel is een tool die je helpt om naar de talenten van kinderen te kijken. Zoals bovenstaand praktijkvoorbeeld illustreert kan je hier met de hele basisschool mee aan de slag gaan.
