Multiperspectiviteit op schooltaal

Multiperspectiviteit op referentiekaders

Leraren en schoolboekschrijvers hebben zich als specialisten verdiept in een bepaald domein van de werkelijkheid. Bovendien zijn ze vaak opgegroeid in een welbepaalde (middenklasse-)cultuur. Zo zijn ze insiders in zowel de schooltaal als de schoolcultuur. Dit referentiekader uit zich in de wijze waarop ze communiceren. Insiders zijn er zich echter vaak niet van bewust dat outsiders niet over hetzelfde referentiekader beschikken. Multiperspectiviteit op taalvaardigheid is dan ook noodzakelijk om een lagere taalvaardigheid bij leerlingen te overbruggen. 

Werken aan gelijke kansen

Het eigen maken van de schooltaal en ontwikkelen van schooltaalcompetenties is voor alle leerlingen een uitdaging. Voor leerlingen die buiten de school niet vaak terechtkomen in situaties waar schooltaal aan bod komt of schooltaalcompetenties moeten worden ingezet is deze uitdaging extra groot. 

Wanneer een leerling onvoldoende schooltaalvaardigheid heeft ontwikkeld wordt het moeilijk om complexe en gedecontextualiseerde leerinhouden te begrijpen en om te zetten in verworven kennis. In het beste geval wordt de leerinhoud gememoriseerd en vervolgens gereproduceerd tijdens een evaluatiemoment. Maar wanneer deze aanwezig geachte kennis een springplank wordt als basis voor nieuwe kennis, of in de praktijk moet worden omgezet, zal dit de leerling parten spelen ( Bogaert & Vandommele, 2002 Bogaert, N. & Vandommele, G. (2002). Toetsen kan meer zijn dan meten. De TAS: Taalvaardigheidstoets Aanvang Secundair onderwijs. Vonk: tijdschrift van de Vereniging voor onderwijs in het Nederlands, (32), 1, p. 27-39.   ; Bogaert, 2009 Bogaert, N. (2009). Het leven na TAS en TIST in andere vakken dan het vak Nederlands. GOKschrift, 11.  ).

Werken aan schooltaalvaardigheid en het ontwikkelen van schooltaalcompetenties, zowel in het vak Nederlands als in de andere vakken, is dus essentieel in het werken aan gelijke kansen.