Spreekwoorden uit je jeugd

Oefening

Doelstellingen

• De talige diversiteit binnen een groep verkennen.
• Inzicht in het overdragen van diverse normen aan de hand van taal.
• Verkenning van de invloed van taal op het dagelijks handelen en sociale interacties.
• Verkenning van taal als emotionele component en element van de identiteit. 

Timing

Kort (deel van een lesuur)

Richtlijnen

Met wie?

• Deze oefening kan gemaakt worden in groepen van 5 tot 20 deelnemers.
• In deze oefening is het vooral belangrijk om de talige heterogeniteit binnen de groep(en) zo groot mogelijk te maken. Dit maximaliseert de mogelijkheden tot leren-van-elkaar We creëren onder invloed van onze interactie met anderen actief nieuwe referentiekaders en stellen de bestaande voortdurend bij. Essentieel hierbij is een basishouding van reflectie en zelfkritiek, zowel op ons zelf als op tradities, verworvenheden, normen en waarden van de groepen waartoe we behoren.  en  multiperspectiviteit Omgaan met diversiteit houdt in dat men zich los kan maken van het eigen perspectief, via verschillende invalshoeken naar zaken kan kijken én zich kan inleven in het perspectief van degenen met wie men in interactie treedt. .

Voorbereiding

• Enkele strookjes papier per deelnemer om spreekwoorden op te noteren.
• Een hoed/doos plenair of per groep om de verzamelde spreekwoorden in te steken. 

Opdracht

1. Schrijf individueel op welke spreekwoorden of ‘levensmoto’s’ je tijdens je jeugd vaak hoorde. Hingen er spreekwoorden aan de muur op tegels, kaartjes, boorduurwerkjes, posters? In welke taal stonden deze spreekwoorden geschreven of werden deze uitgesproken?

2. Steek alle spreekwoorden in een doos/zak/hoed.

3. Eén voor één worden spreekwoorden uitgehaald en plenair of in groepjes van 5 besproken:

• Waar heeft dit spreekwoord mee te maken? Waar staat het voor qua norm en ook qua achtergrond (land, stad/platteland, religie, sociale status, beroep, ...)?
• Kan je je zelf in dit spreekwoord vinden? Waarom wel of niet?
• Ken je gelijkaardige spreekwoorden (in andere talen)? Liggen dezelfde normen en waarden aan de basis van deze gelijkaardige spreekwoorden?
• Wat maken deze spreekwoorden duidelijk over de aanwezige taaldiversiteit binnen de groep?
• Gaat de aanwezige taaldiversiteit in de groep ook gepaard met verschillen in levenswijze, achtergrond, sociale interacties, normen, … ?
• Voor welke van de groepsleden maakt taal een belangrijke element uit van de identiteit? Hoe uit zich dit in het dagelijkse handelen en daarmee gepaard gaande gevoelens? 

Nabespreking

• Wat is taaldiversiteit?
• Taal als een emotioneel gegeven en deel van iemands identiteit.
• Als taal emotioneel is en een deel van iemands identiteit, welke lessen kunnen we hier dan uit trekken naar het omgaan met taaldiversiteit in de klasgroep toe? 
• Neem een kijkje bij 'Argumenten pro meertaligheid' voor onderbouwing en achtergrondinformatie bij de nabespreking.

Alternatieven en transfer

Alternatieve werkvormen

…

Alternatieve toepassingen

• Deze oefening kan ook gemaakt worden op basis van (dialect)woorden  die je erg mooi vindt of voor jou een speciale betekenis hebben.

Transfer

• Via deze oefening kan gewerkt worden aan talensensibilisering.
• Via  samenwerkend leren Samenwerkend leren besteedt veel aandacht aan de wijze waarop lerenden elkaar waarnemen en met elkaar interageren. Op die manier kan je werken aan statusproblemen van zwakkere lerenden. De grote troef van samenwerken is dat uiteenlopende perspectieven sneller naar voren komen en kunnen leiden tot gezamenlijke opbouw van kennis.  werkt men via deze oefening aan  multiperspectiviteit Omgaan met diversiteit houdt in dat men zich los kan maken van het eigen perspectief, via verschillende invalshoeken naar zaken kan kijken én zich kan inleven in het perspectief van degenen met wie men in interactie treedt.  en  leren-van-elkaar We creëren onder invloed van onze interactie met anderen actief nieuwe referentiekaders en stellen de bestaande voortdurend bij. Essentieel hierbij is een basishouding van reflectie en zelfkritiek, zowel op ons zelf als op tradities, verworvenheden, normen en waarden van de groepen waartoe we behoren. .