Verplichte zwemles

Toepassing TOPOI

Doelstellingen

  • Een casus kunnen analyseren op basis van het TOPOI-model.
  • Alternatieve handelingsmogelijkheden formuleren bij een casusverhaal op basis van de 6 competenties voor leren VOOR diversiteit.
  • Op de hoogte zijn van actualiteitskwesties rond (verplichte) gemengde zwem- en turnlessen (voor gelovige jongeren).

Timing



Middellang (groot deel van een lesuur/volledig lesuur)

Richtlijnen

Met wie?

  • De voorgestelde werkvorm ‘Denken-delen-uitwisselen’ vereist een samenwerking in duo’s.
  • Deze oefening kan ook individueel gemaakt worden. Op deze manier gaat echter de meerwaarde van het  samenwerkend leren Samenwerkend leren besteedt veel aandacht aan de wijze waarop lerenden elkaar waarnemen en met elkaar interageren. Op die manier kan je werken aan statusproblemen van zwakkere lerenden. De grote troef van samenwerken is dat uiteenlopende perspectieven sneller naar voren komen en kunnen leiden tot gezamenlijke opbouw van kennis.  verloren.

Voorbereiding

Voorzie per duo:

Opdracht

Een islamitische vader vraagt de schooldirecteur van de school van zijn dochter om, vanwege zijn geloofsovertuiging, zijn dochter vrij te stellen van het verplicht gemengd zwemmen met jongens op school. 

Geef individueel een antwoord op onderstaande vragen. Tracht vervolgens om samen met je partner tot consensus te komen. Tot slot wijst de docent enkele duo’s aan die hun oplossingen presenteren aan de andere studenten. Deze laatsten pikken hierop in indien ze andere oplossingen hebben.

1. Analyseer bovenstaande casus op basis van het TOPOI-model. Op welke wijze zijn de elementen taal, ordening, personen, organisatie en inzet relevant voor de interactie die hier plaatsvindt? Niet alle elementen hoeven noodzakelijk relevant te zijn. 

2. Wat kan de directeur doen om deze situatie aan te pakken? Geef deze mogelijkheden ook weer volgens de relevante elementen van het TOPOI-model. Laat je hierbij leiden door de 6 competenties voor leren VOOR diversiteit. 

3. Ga op het internet op zoek naar gelijkaardige kwesties in scholen rond gemengde zwem- en turnlessen voor leerlingen met een Islamitische of Joodse achtergrond. Op welke manier werd toen gereageerd? Veranderen deze bevindingen die wijze waarop je de directeur zou aanraden om te reageren?

Nabespreking

Mogelijke analyse

TAAL: /

ORDENING: De vader ziet het zwemmen als een element dat niet past binnen datgene wat hij goed acht voor zijn dochter, namelijk het bieden van een islamitische opvoeding. De directeur ziet het zwemmen als een wezenlijk deel van de opvoeding van de dochter die bijdraagt tot haar fysieke ontwikkeling, zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Binnen deze verschillende zienswijzen omtrent de opvoeding zien we echter ook een gemeenschappelijkheid in hun beide perspectieven, namelijk: het beste voor het kind ( = inzet).

PERSONEN: De vader identificeert zichzelf als vader én gelovige die in deze beide rollen zijn dochter wenst op te voeden. De directeur ziet zichzelf in de eerste plaats als een verantwoordelijke van een onderwijsinstelling die er enerzijds voor zorgt dat alle leerlingen gelijke kansen krijgen tot ontwikkeling en anderzijds rekening wens te houden met de specifieke behoeften en achtergronden van de leerlingen.

ORGANISATIE: De vader erkent de schooldirecteur als de geschikte persoon waartoe hij zich kan richten met de vraag zijn dochter te ontheffen van de verplichting gemengde zwemlessen te volgen. De schooldirecteur erkent daarbij de vader als verantwoordelijke voor de opvoeding van zijn dochter en die zijn dochter opvoedt volgens de waarden en normen die hij naleeft. De hiërarchie situeert zich hier tussen het meisje en haar vader enerzijds en het meisje en het schoolhoofd anderzijds. Beiden gaan echter uit van een juistheid van hun plichten om het meisje al dan niet te laten zwemmen. Beiden zijn overtuigd van de plichten die ze hebben ten aanzien van de opvoeding van het meisje.

INZET: De inzet van de vader en de directeur zijn gemeenschappelijk: ze willen namelijk beiden het beste voor het kind. 

Wat kan de schooldirecteur doen?

ORDENING: De schoolleiding kan aangeven dat ze op verschillende punten, ook in de praktijk, blijk geeft van de erkenning van de wensen van de vader. Bijvoorbeeld door de aandacht voor de islam en haar bijzondere feestdagen, de lange broek die zijn dochter tijdens de turnles mag dragen en het feit dat de school toestaat dat leerlingen hoofdoeken dragen. Daarnaast kan de schoolleiding de ouder meenemen naar het zwembad, tonen dat kinderen zich omkleden in gescheiden kleedkamers, dat alle kinderen zwemmen in badpak in plaats van bikini, etc. Dit kan bepaalde verkeerde denkbeelden omtrent de zwemles bij de ouder wegwerken.

PERSONEN: Door vragen te stellen naar de achterliggende beweegredenen van de vader en zijn motieven gaat de schoolleiding mee in de kijk van de vader op  zichzelf in en zijn kijk op de situatie. Tevens kan de schoolleiding benoemen wat ze van de ander ervaart. De schoolleiding zou op de vader kunnen reageren met: ‘Wij zijn ook ouders met opvattingen over wat belangrijk is voor ons kind en we kunnen ons uw standpunt als vader dan ook goed voorstellen. We begrijpen dat u probeert als een goede islamitische vader uw dochter op te voeden. Daarom bent u het er niet mee eens dat uw dochter zwemlessen krijgt samen met jongens, klopt dit?

ORGANISATIE: De school kan een imam raadplegen omtrent het standpunt tegenover gemengde zwemlessen. Verder kan de school de eventuele mogelijkheden nagaan om aparte zwemlessen te organiseren voor jongens en meisjes, of om op een andere manier te waarborgen dat meisjes voldoen aan de eindtermen ‘zwemmen’. Hierbij zal naar een balans moeten gezocht worden tussen  de wensen van ouders, het belang van de ontwikkelingsmogelijkheden van de leerling en de praktische mogelijkheden die de school heeft om tegemoet te komen aan deze beide zaken. Verder kan de directeur de mogelijkheid aankaarten om aangepaste zwemkledij te kopen, tegenwoordig bestaan hier verschillende mogelijkheden toe. 

INZET: Door meer inzicht te verwerken in de achterliggende beweegredenen van de personen merkt men dat de inzet gemeenschappelijk is, namelijk een goede opvoeding in het belang van kind. Vanuit deze gemeenschappelijke inzet kan vervolgens gezocht worden naar een geschikte oplossing. Zo kan de directeur nagaan welke mogelijkheden er zijn om gescheiden zwemlessen te organiseren, of het zwemmen op school facultatief te maken, zolang kan aangetoond kan worden dat het meisje de eindtermen voor zwemmen kan halen. Wanneer de school geen enkele mogelijkheid heeft om tegemoet te komen aan de wens van de vader kan de school de vader vragen om voorlopig (gedurende haar schooltijd) toestemming te geven met de gemengde zwemlessen mee te doen.  

Casus & analyse op basis van: Hoffman, E. (2006). Interculturele gespreksvoering: theorie en praktijk. Houten : Bohn Stafleu Van Loghum.

Alternatieven en transfer

Alternatieve werkvormen

Alternatieve toepassingen

  • Deze oefening kan ook kaderen binnen een stagepraktijk waarbin een incident of gebeurtenis waarin verschillende perspectieven aanwezigen zijn wordt geneanalyseerd op basis van het TOPOI-model.
  • Ook kunnen studenten aangespoord worden om op zoek te gaan naar casussen die op een gelijkaardige manier kunnen geanalyseerd worden.
  • Het TOPOI-model is slechts één mogelijke manier om een situatie te analyseren. Het is als een bril die je opzet om bepaalde facetten binnen een situatie waar te nemen. Men kan echter ook even goed een andere bril opzetten of zelfs intuïtief te werk gaan om zo tot dezelfde oplossingen te komen. Conform de visie op breed evalueren raden we dan ook aan om verschillende mogelijke oplossingsmanieren en uitkomsten aan te moedigen die aansluiten bij studenten hun competenties.

Transfer

  • Zowel het TOPOI-model als de 6 sleutelcompetenties voor leren VOOR diversiteit kunnen toegepast worden in allerhande situaties waarin men zich bewust tracht te worden van de sociaal-culturele dynamieken die van invloed zijn op een gegeven situatie. 
Creative Commons License