Wat is cultuur?

Verkenning

Doelstellingen

  • Bewust worden van de eigen invulling van 'cultuur'
  • Bewust worden van wat anderen verstaan onder ‘cultuur’.
  • Bewust worden van de veelheid aan mogelijke definities van ‘cultuur’ en de moeilijkheid om tot een eensluidende definitie te komen.  

Timing



Kort (deel van een lesuur)

Richtlijnen

Met wie?

  • De voorgestelde werkvorm 'Carrousel' vereist een samenwerking in groep. 
  • Een antwoord op de vragen kan ook individueel gezocht worden. Zo gaat echter de meerwaarde van het  samenwerkend leren Samenwerkend leren besteedt veel aandacht aan de wijze waarop lerenden elkaar waarnemen en met elkaar interageren. Op die manier kan je werken aan statusproblemen van zwakkere lerenden. De grote troef van samenwerken is dat uiteenlopende perspectieven sneller naar voren komen en kunnen leiden tot gezamenlijke opbouw van kennis.  verloren. 

Voorbereiding

  • Er is voldoende ruimte om met de deelnemers een kring te vormen. 

Opdracht

Er bestaan honderden definities van cultuur, de ene al complexer dan de andere, de ene al meer bekritiseerd dan de andere. Tot op vandaag slagen theoretici er nog steeds niet in om er een eensluidende definitie op na te houden.  Men breekt het hoofd op vragen verschillende vragen.

Welke antwoorden zou je zelf formuleren op deze vragen? Staaf je antwoorden met concrete voorbeelden. 

  • Is een cultuur verbonden aan een groep mensen of kunnen individuen er ook een cultuur op nahouden?
  • Welke elementen maken een cultuur uit?
  • Hoe sterk is de link tussen cultuur en het observeerbare gedrag van individuen en groepen?
  • Kan men er verschillende culturele achtergronden op nahouden en wat impliceert dit dan?
  • Hoe flexibel is cultuur? En in hoeverre staat cultuur open voor individuele interpretatie?

Nabespreking

Deze startoefening is een ideale manier om een zicht te krijgen op de beginsituatie omtrent de visie van de deelnemers op cultuur. Op basis van deze bevindingen kan het verdere instructieproces dan vorm krijgen.

De docent kan hier een zicht op krijgen door:

  • Mee te luisteren tijdens de discussies.
  • Te peilen naar de ervaringen van de studenten na de discussie.
  • Enkele vragen plenair te bespreken. 
  • Logboeknota's te maken.
  • ...

Via enkele reflectievragen kunnen de deelnemers ook zichzelf evalueren. Een aanzet voor reflectie:

  • Ik ben mij bewust geworden van…
  • Op deze vlakken verschilt/gelijkt mijn visie op cultuur erg van die van anderen… 
  • Mijn visie op cultuur is doorheen deze discussie wel/niet gewijzigd omdat/doordat…
  • ...

Alternatieven en transfer

Alternatieve werkvormen

Alternatieve toepassingen

  • Laat studenten zelf stellingen of vragen formuleren die ze zich stellen omtrent cultuur, bv. aan het einde van de vorige les of het begin van de les. Deze stellingen en vragen komen op strookjes papier. De volgende les worden enkele stellingen getrokken die via discussie beantwoord kunnen worden.  

Transfer

  • Het voeren van een discussie is een effectieve manier om bij de aanvang van een lesinhoud breed te observeren ( breed observeren Door breed te observeren leer je kijken naar het sociale gedrag van de lerende in verschillende situaties in de klas en in situaties buiten de klas die op het eerste zicht niets met schools leren te maken hebben. Zo blijf je alert voor de aanwezige diversiteit waar je in het didactisch handelen op kunt voortbouwen. ) en zicht te krijgen op de beginsituatie. De begeleider kan de observatiegegevens bijhouden in een logboek. Deze kunnen een ondersteuning bieden bij het bijstellen van het instructieproces. Indien de oefening op een later tijdstip wordt herhaald kunnen de nieuwe observatiegegevens vergeleken worden met de initiële logboeknotities.   
  • Via  samenwerkend leren Samenwerkend leren besteedt veel aandacht aan de wijze waarop lerenden elkaar waarnemen en met elkaar interageren. Op die manier kan je werken aan statusproblemen van zwakkere lerenden. De grote troef van samenwerken is dat uiteenlopende perspectieven sneller naar voren komen en kunnen leiden tot gezamenlijke opbouw van kennis.  wordt de aanwezige visie en voorkennis op cultuur uitgewisseld. Door met heterogene groepen ( heterogene groepsvorming Interactie in heterogene groepen vergroot de kansen op leren omgaan met diversiteit en de sociale spanningen die daaruit voortvloeien: de verschillen zijn groter en veelzijdiger en er moet meer worden onderhandeld. ) te werken komen een veelheid aan perspectieven aan bod. Dit alles leidt tot  leren-van-elkaar We creëren onder invloed van onze interactie met anderen actief nieuwe referentiekaders en stellen de bestaande voortdurend bij. Essentieel hierbij is een basishouding van reflectie en zelfkritiek, zowel op ons zelf als op tradities, verworvenheden, normen en waarden van de groepen waartoe we behoren. . 
Creative Commons License